بررسی سیاست
خارجی بریتانیا پس از برگزیت و کوچ امنیتی آمریکا در قبال خاورمیانه
منتشر شده در: هفتهنامه مثلث، سال ششم، شماره سیصد و چهل، 11 دی 1395
بازنشر: ایرنا مقاله
--------------------------------
مقدمه
بریتانیا، طی دوران گذشته یکی از مؤثرترین و کلیدی‌ترین
بازیگران در منطقه خاورمیانه بوده است. سیاست‌هایی که کنش میان بازیگران منطقه را
نیز دست خوش خود قرار داده است. اکنون با توجه به تغییر در شرایط خاورمیانه و
تغییر بازیگران منطقه، بریتانیا در پی حضور پررنگ‌تر از گذشته است. یکی از دشواری‌های
شناخت سیاست خارجی بریتانیا، کمبود ادبیات آکادمیک در این حوزه به زبان فارسی است
و فقر منابع در این زمینه به وضوح مشخص است. اما در این جستار سعی بر آن شده تا با
تکیه بر واقعیت (Fact)
به جذابیت‌ها و انگیزه‌های خاورمیانه برای بریتانیا و همچنین کشف روند آینده سیاست
خارجی این کشور، پرداخته شود.
گزارش رسمی مجلس عوام انگلیس و برخی ارزیابی‌های اتاق‌های فکر
بریتانیایی بیان‌گر آن است که سیاست خاورمیانه‌ای بریتانیا به‌صورت قابلِ توجهی مستقل
از اتحادیه اروپا بوده و درعین‌حال وابسته به سیاست‌های ایالات‌متحده آمریکا تعریف
می‌شود. لذا، این‌گونه بیان می‌شود که خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا تأثیر حداقلی
بر ماهیت سیاست خاورمیانه‌ای این کشور خواهد گذاشت، اگرچه تغییر اولویت‌های منطقه‌ای
این کشور در خاورمیانه دور از ذهن تصور نشده است؛ بااین‌حال، نگاه کارکردی بریتانیا
به اتحادیه اروپا و سازوکارهای آن به‌عنوان ابزاری برای «اعمال قدرت کم هزینه‌تر» باعث
خواهد شد تا خروج از این اتحادیه، ظرفیت‌های اجرایی و اعمال نفوذ انگلیس در خاورمیانه
و شمال آفریقا را (بسیار) محدود سازد.
اروپا و از جمله انگلیس به‌خاطر همسایگی مجبور است به خاورمیانه
توجه داشته باشد. نفت مسئله اصلی نیست. تمام کشورهای نفت‌خیز خاورمیانه خواهان فروش
نفت و تأمین امنیت نفت هستند. مهم این است که منطقه‌ای که در همسایگی اروپا قرار دارد،
از نظر دمکراسی از مناطق دیگری که طی بیست سال گذشته رشد دمکراسی داشته‌اند عقب است.
طی دو دهه، آمریکای لاتین و جنوب شرقی آسیا، تحولات دمکراتیکی داشته‌اند و خاورمیانه
نداشته است.
